Güncel Sayı

Cilt: 43 Sayı: 77, 30.09.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makalesi

Kitap Tanıtımı

Tarih Araştırmaları Dergisi (TAD), Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü tarafından 1963 yılından beri düzenli olarak yayımlanan, eski çağlardan günümüze dek tarih alanında yapılmış bilimsel çalışmaların sonuçlarının bilim dünyasına kazandırıldığı çift kör hakemli, açık erişimli bir dergidir. Dergi, Mart ve Eylül aylarında olmak üzere yılda iki kez yayımlanır. Derginin her yıl yayımlanan iki sayısı, bir cildi oluşturmaktadır.
Tarih Araştırmaları Dergisi’nde tarih biliminin ilgi alanındaki özgün makale, arşiv belgeleri, derleme, çeviri, kitap tanıtımı, sempozyum ve kongre haberleri yayımlanır.
Tarih Araştırmaları Dergisi’nin yayın dili Türkçe olmakla beraber İngilizce ve Almanca yazılmış olan makaleler de yayıma kabul edilir.
Tarih Araştırmaları Dergisi Modern Language Association, Index İslamicus, ERIH PLUS tarafından indekslenmektedir. 
Tarih Araştırmaları Dergisi’nin tüm giderleri Ankara Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır. Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için işlemleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.
Tarih Araştırmaları Dergisi’ne yayımlanmak üzere yollanan yazılar öncelikle amaç, kapsam, içerik, yöntem, yazım kurallarına uygunluk ve dergi yayın politikası açılarından editörler kurulunca ön değerlendirmeye tabi tutulur.
Tarih Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanan makalelerde ifade edilen bilgi, fikir ve görüşler Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Editörler Kurulu ve Yayıncı’nın değil, yazar(lar)ın bilgi ve görüşlerini yansıtır. Editörler Kurulu ve Yayıncı, bu gibi yazarlara ait bilgi ve görüşler için hiçbir sorumluluk ya da yükümlülük kabul etmemektedir. 
Tarih Araştırmaları Dergisi'nde bir yazara ait farklı çalışmalar aynı cilt içindeki sayılarda yayınlanamaz.


1. Yazılar 10.000 (onbin) sözcükten fazla olmamalıdır.
2. Kitap incelemelerinin uzunluğu 1.500 (binbeşyüz) sözcüğü geçmemelidir.
3. Makale adı ve yazar adından sonra “Öz”, “Abstract”,  “Zusammenfassung” başlığı altında Türkçe ve yabancı dilde (İngilizce, Almanca) yazılmış özet olmalıdır. Türkçe özetler 150 kelimeden az 300 kelimeden fazla olmamalıdır. 
4. Türkçe ve yabancı dilde olmak üzere en az beş anahtar kelime belirlenecektir.    
5. Yazara ait unvan, kurum, e-mail adresi, orcid numarası, şehir ve ülke bilgileri ilk sayfanın dipnotunda * sembolü ile yer alacak ve 9 punto italik olacaktır.    
* Prof. Dr., Ankara Üniversitesi; Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi; Tarih Bölümü; email@example.com; ORCID: 0000-00000-0000; Ankara-Türkiye.
6. Makalenin yazımında;        

a) Makale başlığı Times New Roman 14 punto koyu, yabancı dildeki karşılığı Times New Roman 13 punto normal olacaktır. Yabancı dildeki başlık Türkçe başlığın hemen altında verilecektir.
b) Makale başlıkları her iki dilde de büyük harflerle yazılacaktır.        
c) Yazar adı Times New Roman 12 punto koyu,
d) Öz ve yabancı dilde Öz 10 punto italik
e) Metin baştan sona kadar 11 punto normal olacaktır.

ANA METİNDE YAPILMASI GEREKEN TEKNİK UYGULAMALAR:   
 
a) Kenar boşlukları: Üst 5,6 cm, alt 5,6 cm, sol 4,5 cm, sağ 4,5 cm        
b) Kenardan uzaklık: Üst 4,6 cm, alt 0 cm        
c) Hizalama: İki Yana Yasla
d) Girinti: Sol:0 Sağ:0
e) Özel: İlk Satır
f) Değer: 0,5 cm
g) Aralık: Önce:0 Sonra:6 nk
h) Satır Aralığı: Tek    
i) Yazılar elektronik ortamda WORD formatında yollanacaktır.
j) Hakem değerlendirmesi için sisteme yüklenen çalışmalarda yazara ait ad, soyad, kurum ve iletişim bilgilerinin hiçbiri yer almamalıdır.     
k) Makale içindeki ana başlıklar metnin yazıldığı (Times New Roman 11) puntoda yazılacak, koyu olacak ve küçük harf kullanılacaktır. Ana başlıklar boşluk bırakılmadan yazılacaktır. Alt başlıklar hiyerarşik bir yapı izleyerek oluşturulacak ve tek biçimlilik sağlanacaktır.

Ana metindeki alt başlıklarda:
Hizalama: İki Yana Yasla    
Girinti: Sol:0,5 cm Sağ:0        
Özel: Yok
Değer: 0 cm
Aralık: Önce:0 Sonra:6 nk
Satır Aralığı: Tek            
l) Dipnotlar Times New Roman 9 punto olacaktır. Metin içindeki atıflar sayfa altı dipnot şeklinde 1’den başlayarak devam eden dipnot olarak numaralanmalıdır. 
Dipnotlar için yapılması gereken teknik uygulamalar:
Hizalama: İki Yana Yasla
Girinti: Sol:0 Sağ:0    
Özel: Yok
Değer: 0
Aralık: Önce:0 Sonra:0
Satır Aralığı: Tek        
Dipnotlarda ilk geçtiği yerde kaynakların tam künyesi verilmeli, daha sonra aşağıdaki örnekte gösterildiği gibi olmalıdır. 
Örnek Dipnot (Kitap): 
Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300–1600), çev. Ruşen Sezer, YKY, İstanbul 2003, s. 12.
İnalcık, 2003, s. 12.
Örnek Dipnot (Makale, Ansiklopedi Maddesi, Çeviri Makaleler vs.):
Halil İnalcık, “Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu Problemi”, Doğu-Batı, S. 7, 1999, s. 16.
İnalcık, 1999, s. 16.
Bir yazarın aynı yıla ait birden fazla yayını olduğunda; 
Ertan Ünlü, "1796 Tarihli Kefalet Defterine Göre Tatarpazarı Kazası", Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, S. 11, 2022a, s. 583-610.
Ertan Ünlü, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Müzayede Pratiği", Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, S. 21, 2022b, s. 136-151.
Ünlü, 2022a, s. 583.
Ünlü, 2022b, s. 136.
Çok yazarlı kaynakların ilk geçtiği yerde yazarların hepsi yazılmalı, daha sonra kısaltarak verilmelidir.
Robert Anhegger-Halil İnalcık, Kānūnnāme-i Sultānī Ber Mūceb-i ‛Örf-i ‛Osmānī, II. Mehmed ve II. Bayezid Devirlerine Ait Yasaknāme ve Kānūnnāmeler, TTK, Ankara 2000, s. 10.
Anhegger-İnalcık, 2000, s. 10.
Tez atıflarında; 
Türkan Banu Güler, Hellenistik Dönemde Batı Anadolu'da Yabancı Yargıçlık Sistemi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2022, s . 11.
Güler, 2022, s. 11.
Arşiv Belgelerinin Kullanımı;
A.MKT. 133/621.
MAD. 9145, s. 199.
m) Kaynakça Times New Roman 10 punto olacaktır. Kaynakça için yapılması gereken teknik uygulamalar:
Hizalama: İki Yana Yasla    
Girinti: Sol:0 Sağ:0
Özel: Asılı    
Değer: 0,5 cm
Aralık: Önce:0 Sonra:6 nk
Satır Aralığı: Tek    
Örnek Kaynakça (Kitap): 
İnalcık, H. (2003). Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300–1600), çev. Ruşen Sezer, YKY, İstanbul.
Örnek Kaynakça (Makale, Ansiklopedi maddesi vs.): 
İnalcık, H. (1999). “Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu Problemi”, Doğu-Batı, S. 7, s. 9–22.
Bir yazarın aynı yıla ait birden fazla yayını olduğunda; 
Ünlü, E. (2022a). "1796 Tarihli Kefalet Defterine Göre Tatarpazarı Kazası", Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, S. 11, s. 583-610.
Ünlü, E. (2022b). “Osmanlı İmparatorluğu’nda Müzayede Pratiği", Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, S. 21, s. 136-151.
Çok yazarlı kaynakların ilk geçtiği yerde yazarların hepsi yazılmalı, daha sonra kısaltarak verilmelidir.
Anhegger, R.-İnalcık, H. (2000). Kānūnnāme-i Sultānī Ber Mūceb-i ‛Örf-i ‛Osmānī, II. Mehmed ve II. Bayezid Devirlerine Ait Yasaknāme ve Kānūnnāmeler, TTK, Ankara.
Tez atıflarında; 
Güler, T. B. (2022). Hellenistik Dönemde Batı Anadolu'da Yabancı Yargıçlık Sistemi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara. 
Arşiv Belgelerinin Kullanımı;
Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
Sadaret Mektubî Kalemi (A.MKT) 133/621.
Maliyeden Müdevver Defterler (MAD) 9145, s. 199.

Dipnotlar ve kaynakçada kullanılacak kısaltmalar

bk. : bakınız
çev. : çeviren
haz. : hazırlayan
ed. : editör
ayn.yzr. : aynı yazar

n) Tablolar için yapılması gereken teknik uygulamalar: Tablo ve tablo yazılar Times New Roman 9 punto olacaktır. Tablolar metin içerisindeki geçiş sıralarına uygun olarak numaralandırılmadır. Tabloların üzerinde tanımlayıcı bir başlık yer almalı ve tablo içerisinde geçen kısaltmaların açılımları tablo altına tanımlanmalıdır. 

Girinti: Sol:0 Sağ:0            
Özel: Yok    
Aralık: Önce:0 Sonra:0
Satır Aralığı: Tek

Yazarlara Notlar    
Tarih Araştırmaları Dergisi'ne gönderilecek çalışmaların daha önce başka bir dergide yayımlanmamış veya yayın programına dâhil edilmemiş ve yayımlanmak üzere değerlendirme aşamasına girmemiş olması gerekmektedir. Bu koşulu sağlayan çalışmaların değerlendirilebilmesi için değerlendirme öncesinde sorumlu yazar tarafından %10’u geçmeyecek benzerlik tarama raporunun (iThenticate, Turnitin veya İntihal.net) çalışma ile birlikte Tarih Araştırmaları Dergisi sistemine yüklenmesi gerekmektedir. 
Yazılar 10.000 (onbin) sözcükten fazla olmamalıdır.
Kitap incelemelerinin uzunluğu 1.500 (binbeşyüz) sözcüğü geçmemelidir.
Çeviri türündeki yazılarda, orijinal makalenin yazarından alınan izin ile orijinal makalenin bir kopyası da online makale sistemine yüklenmelidir.
Tarih Araştırmaları Dergisi makale değerlendirme sürecinde, yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesini uygular. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletili
Hakem raporlarının olumlu olması durumunda çalışma, editör incelemesinden sonra yayımlanır. Hakem raporlarından birinin olumsuz diğerinin olumlu olması durumunda ise yazı, üçüncü hakeme yollanarak alınacak rapor doğrultusunda yayımlanıp yayımlanmamasına editörler kurulu karar verir. İki hakem raporunun da olumsuz olduğu durumda editörler kurulunun da hakem raporlarını onaylaması ile “yayımlamaz” kararı yazara bildirilir. 
Yazar, makalesine ilişkin hakem taleplerini yerine getirmekle yükümlüdür. Ancak yazarın hakem görüşüne karşı haklı gerekçeleri ortaya çıktığında yayın kurulu, yazının farklı hakemler tarafından tekrar değerlendirilmesini sağlayabilir.
Yazarlara raporlar doğrultusunda geliştirmek ve/veya düzeltilmek üzere gönderilen yazılar, gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra en geç 15 gün içinde tekrar dergiye ulaştırılır. 
Editörler kurulu, Tarih Araştırmaları Dergisi’nin biçim ve üslup bütünlüğünü sağlamak amacıyla yazılarda yazım kuralları ve biçim açısından küçük değişiklikler yapma hakkına sahiptir.
Gönderilen yazılar yayımlansın veya yayımlanmasın iade edilmez.
Yayımlanan yazıların bilimsel ve yasal açıdan sorumluluğu yazarına aittir.
Dergide yayımlanan makalelerin yazarlarına telif ücreti ödenmez.
Yayımlanmış yazıların her türlü hakkı Tarih Araştırmaları Dergisi'ne aittir.
Dergide yayımlanmış yazılardan kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.
Bir yazara ait farklı çalışmalar aynı cilt içindeki sayılarda yayınlanamaz.

Yayın Etiği Beyanı

Tarih Araştırmaları Dergisi'nin yayın süreçleri, bilginin bilimsel yöntemle yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanır.
Hakemli makaleler, bilimsel yöntemin uygulanmasını, yansızlığı sağlayan çalışmalardır. Bilimsel üretimin gerçekleştirilmesinde yayın sürecinin tüm bileşenlerinin; yayıncı, editörler, yazarlar, hakemler ve okuyucuların etik ilkelere uymaları gerekir. Bu kapsamda Tarih Araştırmaları Dergisi’nin yayın etiği ile açık erişim politikası da, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda yayın sürecinin tüm bileşenlerinin etik ilkelere uymasını gerektirmektedir.
Tarih Araştırmaları Dergisi'ne gönderilecek çalışmaların daha önce başka bir dergide yayımlanmamış veya yayın programına dâhil edilmemiş ve yayımlanmak üzere değerlendirme aşamasına girmemiş olması gerekmektedir. Bu koşulu sağlayan çalışmaların değerlendirilebilmesi için değerlendirme öncesinde sorumlu yazar tarafından %10’u geçmeyecek benzerlik tarama raporunun (iThenticate, Turnitin veya İntihal.net) çalışma ile birlikte Tarih Araştırmaları Dergisi sistemine yüklenmesi gerekmektedir. 
Çeviri türündeki yazılarda, orijinal makalenin yazarından alınan izin ile orijinal makalenin bir kopyası da online makale sistemine yüklenmelidir.
Makalelerde kullanılan verilerin manipüle edilmesi, çarpıtılması ve uydurma verilerin kullanılması gibi durumlar tespit edilirse, makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmî yollardan bildirilecek ve makale reddedilecektir.

Editörler Kurulunun Etik Sorumlulukları 

Tarih Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanan makalelerde ifade edilen bilgi, fikir ve görüşler Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Editörler Kurulu ve Yayıncı’nın değil, yazar(lar)ın bilgi ve görüşlerini yansıtır. Editörler Kurulu ve Yayıncı, bu gibi yazarlara ait bilgi ve görüşler için hiçbir sorumluluk ya da yükümlülük kabul etmemektedir. 
Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
Tarih Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, dergiyi sürekli geliştirmeye, yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir.
Tarih Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlar.
Tarih Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, Tarih Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur. Yazarlar dergide yayınlanan çalışmalarının telif hakkına sahiptirler. 
Tarih Araştırmaları Dergisi Editörler Kurulu, her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklar.
Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya, gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterir.
Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel literatüre, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterir.
Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutar.
Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmez.
Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlar.
Editörler, makaleleri hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını destekler.
Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmadığını göz önüne alır.
Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlar. Editörler, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar. Editörler, dergiye iletilen şikayetleri inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Tarih Araştırmaları Dergisi makale değerlendirme sürecinde, yazar(lar)ın hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesini uygular. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramaz; makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a iletilir. Tarih Araştırmaları Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Hakemler, değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içinde yapmalıdır. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra imha etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. 
Uyruk, cinsiyet, dinsel inanç, siyasal inanç ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
Hakemler, çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidir.
Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

Yazarların Etik Sorumlulukları
    
Tarih Araştırmaları Dergisi'ne makale başvurusu yapan yazar(lar)ın etik sorumlulukları:
Tarih Araştırmaları Dergisi'ne gönderilecek çalışmaların daha önce başka bir dergide yayımlanmamış veya yayın programına dâhil edilmemiş ve yayımlanmak üzere değerlendirme aşamasına girmemiş olması gerekmektedir. Bu koşulu sağlayan çalışmaların değerlendirilebilmesi için değerlendirme öncesinde sorumlu yazar tarafından %10’u geçmeyecek benzerlik tarama raporunun (iThenticate, Turnitin veyan İntihal.net) çalışma ile birlikte Tarih Araştırmaları Dergisi sistemine yüklenmesi gerekmektedir. 
Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde atıf yapmalıdır.
Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişileri editörlere bildirmelidir.
Yazar(lar), değerlendirme ve erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makalesiyle ilgili hatayı fark ettiklerinde bilgi vermek, düzeltmek ya da geri çekmek için editörle iletişime geçmelidir.
Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdır. 

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

Tarih Araştırmaları Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar, değerlendirme süreci ve makale içeriği ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranışa, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makalede rastlanması halinde, "taddtcf@gmail.com" veya "dtcftarih@humanity.ankara.edu.tr" adresine bildirilmesi gerekir.

Tarih Araştırmaları Dergisi’nin tüm giderleri Ankara Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır. Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için işlemleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.